نهي از تعيين وقت

امام صادق‏(ع) در روايتي خطاب به محمدبن مسلم مي‏فرمايد:
اي محمد! هر كس براي تو خبري از ما درباره تعيين وقت [ظهور] نقل كرد در تكذيب او درنگ نكن؛ زيرا ما [اهل بيت] براي هيچ‏كس وقت ظهور را تعيين نكرده‏ايم.
در روايات ديگري وقتي «مِهزَم» به امام صادق‏(ع) عرض مي‏كند:
فدايت شوم، در مورد اين امري كه ما در انتظار آنيم، مرا آگاه كنيد كه چه زماني واقع مي‏شود؟
آن حضرت مي‏فرمايد:
اي مهزم! آنان كه [براي اين امر] تعيين وقت مي‏كنند دروغ مي‏گويند و آنها كه [در اين امر] شتاب مي‏كنند نابود مي‏شوند و كساني كه تسليم مي‏شوند نجات مي‏يابند.
همچنين در توقيعي كه از ناحيه مقدسه صاحب‏الزمان‏(ع) در پاسخ به پرسش‏هاي «اسحاق بن يعقوب» وارد شده، چنين مي‏خوانيم:
اما آشكار شدن فرج، به اراده خداوند است و آنان كه [براي ظهور] وقت تعيين مي‏كنند دروغ مي‏گويند.
توجه به روايات يادشده به‏خوبي اين نكته را بر ما روشن مي‏سازد كه ما، نه تنها حق نداريم به استناد برخي رويدادهاي اجتماعي و يا حوادث طبيعي به پيش‏بيني زمان ظهور و تعيين وقت براي آن بپردازيم؛ بلكه بر ما لازم است ادعاي كساني را كه مدعي دانستن زمان ظهورند تكذيب كنيم و جلوي نشر اين‏گونه ادعاها را بگيريم.
فلسفه اين حكم نيز روشن است؛ شما تصور كنيد اگر هر از چندي زماني براي ظهور تعيين شود و ظهور به وقوع نپيوندد چه پيش خواهد آمد. آيا مردم رفته رفته نااميد نمي‏شوند و اعتقاد خود را نسبت به اصل انديشه مهدويت و ظهور منجي از دست نمي‏دهند؟! بنابراين بايد بسيار مواظب بود و اجازه نداد كه «انتظار فرج» به عنوان ارزشمندترين سرمايه اعتقادي شيعه در عصر غيبت، بازيچه دست جاهلان يا شهرت‏طلبان گردد.

ظهور را از نزديك ببينيم

اگر چه ما از تعيين زمان براي ظهور نهي شده‏ايم اما اين بدان معنا نيست كه با موضوع ظهور به عنوان واقعه‏اي دور از دسترس كه در آينده‏اي دور و نامعلوم به وقوع مي‏پيوندد برخورد كنيم، بلكه بايد همواره خود را در چند قدمي ظهور ببينيم و اميدوار باشيم كه در زمان حيات خود، ظهور حضرت حجت‏(ع) را درك كنيم.
اين نكته‏اي است كه از مجموع رواياتي كه در اين زمينه از ائمه معصومين‏(ع) نقل شده استفاده مي‏شود؛ كه از جمله مي‏توان به بخشي از دعاي عهد كه از امام صادق‏(ع) نقل شده، اشاره كرد. در بخشي از دعاي يادشده چنين مي‏خوانيم:
اللهم اکشف هذه الغمة عن هذه الامة بحضوره و عجل لنا ظهوره انهم یرونه بعیدا و نراه قریبا.
بار خدايا! اندوه ودلتنگي اين امت را باحضور وليّ خود برطرف‏ساز و در ظهور او شتاب كن. ديگران ظهور او را دور مي‏بينند ولي ما آن‏را نزديك مي‏بينيم... .

پى‏نوشت‏ها:

برای مطالعة بیشتر ر.ک:معرفت امام زمان(ع) و تکلیف منتظران، ابراهیم شفیعی سروستانی

منبع:ماهنامه موعود شماره 90